W 2022 roku Bank of England ośmiokrotnie podnosił stopę referencyjną (patrz tabela 1.0 poniżej).
Pod koniec 2022 roku, gdy stopa procentowa wynosiła 3,50%, pojawiło się wiele opinii ekspertów, w których prognozowano, że to już jest szczyt i wkrótce zacznie spadać.
W tym artykule omówimy przeciwną stronę tej opinii i wyjaśnimy, dlaczego pomimo obecnego optymizmu powinieneś (przynajmniej) rozważyć blokadę na 5 lat.
Czego absolutnie nie robić
Załóżmy, że twój najlepszy przyjaciel zablokował właśnie ratę na 2 lata po 4,50%. Zapytałeś go, dlaczego wybrał ratę dwuletnią, a nie dłuższą. Usłyszałeś odpowiedź: „Ponieważ wszędzie mówią, że stopy procentowe są już na szczycie i wkrótce spadną, więc zablokowałem tylko na dwa lata". Ważne pytania, które należy sobie zadać to:
- Co jeśli się myli i stopy procentowe po okresie 2 lat wzrosną o kolejne 2,50% do nowych wysokości
- Co zrobię, gdy moja rata wzrośnie i nie będę miał wystarczającej ilości gotówki, aby ją opłacić?
Co zrobić zamiast tego?
Prognozy ekspertów oraz tych najbardziej zaufanych
Jak już wspomniałem, pod koniec 2022 roku przy stopie procentowej wynoszącej 3,50%, pojawiło się wiele opinii na temat szczytu stopy referencyjnej. Na początku 2023 roku prognozy najbardziej zaufanych instytucji wskazywały na pojawienie się światła w tunelu, a na czele znalazła się prognoza Centralnego Banku Anglii, która zakładała spadek inflacji w Wielkiej Brytanii do 4% w ostatnim kwartale 2023 roku. Trzy główne czynniki wpływające na tę prognozę to:
- Spadek cen energii w 2023 roku.
- Mocny spadek ceny importowanych dóbr oczekiwany przez bank.
- Coraz mniej pieniędzy do wydania przez ludzi w Wielkiej Brytanii, co prowadzi do zmniejszenia popytu na dobra i usługi.
Jednak jeszcze lepsze prognozy ma Citi Bank, który uważa, że w drugiej połowie 2023 roku inflacja wyniesie już tylko 2,3%. Dlaczego więc blokować się z wysoką ratą na dłuższy okres czasu, skoro lepsza rata może już być za rogiem? Oto pięć czynników, które stanowią mocne argumenty za nie wykluczaniem dłuższej, zablokowanej raty do rozważenia.
5 czynników do rozważenia
Nawet eksperci czasem się mylą
Optymistyczne prognozy Centralnego Banku oraz Citi Banku są jedynie prognozami, a nie czymś pewnym. Prognozy opierają się na aktualnych danych i zakładają prawdopodobieństwo określonych wydarzeń. Jednakże, gdy pojawią się nowe wydarzenia, prognozy mogą ulec całkowitej zmianie.
Citi Bank pomylił się w swojej prognozie z sierpnia 2022 roku, przewidując inflację w UK na poziomie 18% w styczniu 2023 roku, podczas gdy faktyczny poziom wyniósł jedynie 10,1%. Była to pomyłka o prawie 8%! A co jeśli eksperci będą się mylić również w swoim optymizmie, tak samo jak w swoim pesymizmie?
Porównaj potencjalne korzyści z potencjalnymi stratami
Stopa bazowa w Banku Centralnym wynosi obecnie 4,00%. Minimalny poziom, do jakiego może spaść to 0%. Ale nawet w takim przypadku żaden bank nie udzieliłby nam kredytu hipotecznego z oprocentowaniem wynoszącym 0%. Realistycznie, najlepszym scenariuszem, na który możemy liczyć, jest 1% i to reprezentuje naszą najlepszą opcję.
W drugą stronę stopa może rosnąć teoretycznie bez ograniczeń. W 1979 roku stopa bazowa wynosiła 17%, więc przyjmijmy, że to stanowi nasz najgorszy scenariusz.
Opinie ekspertów, czy Bank Centralny Anglii podejmie decyzję o podniesieniu stopy bazowej na kolejnych posiedzeniach, są podzielone, ale nikt nie wyklucza możliwości dalszych podwyżek, co oznaczałoby automatycznie wzrost oferowanego oprocentowania na kredytach hipotecznych.
Niektórzy eksperci spekulują, że stopa bazowa pozostanie na poziomie 3,5%, a kredyty z oprocentowaniem ustalonym na pięć lat pozostaną na poziomie 4,5%, co stanowiłoby „nową normę".
Patrząc na grafikę 3.0, widać różnice między maksymalnym potencjalnym spadkiem a wzrostem stopy procentowej od obecnego poziomu 4,00%. Przed podjęciem decyzji warto więc dokładnie przeanalizować ryzyko i korzyści.
Grafika 4.0 pokazuje, jak wysoko była stopa procentowa w 1979 roku, a jak historycznie nisko spadła w 2020 roku. Następnie zauważ, jak szybko zaczęła rosnąć w 2022 roku.
Spójrz na ekonomię globalnie, a nie tylko lokalnie
Oprócz obserwacji sytuacji w Wielkiej Brytanii warto zwrócić uwagę na inne kraje i sprawdzić, jakie są tam stopy procentowe oraz poziom inflacji. Warto mieć na uwadze, że w rozwijających się krajach, takich jak Rosja, Węgry, Polska czy Indie, sytuacja może wyglądać zupełnie inaczej niż w rozwiniętych krajach, takich jak Niemcy, Wielka Brytania, Francja czy USA.
Zobacz podsumowanie wydarzeń finansowych w ostatnich latach, które możesz znaleźć w naszej serii artykułów dotyczących lat 2020, 2021 i 2022.
Jak wygląda Twoja obecna sytuacja finansowa?
Być może masz stabilną sytuację finansową i mniejszy lub większy wzrost w racie kredytowej nie ma większego wpływu na Twoje domowe finanse.
A może wprost przeciwnie, Twój domowy budżet jest już napięty i nie ma dużo miejsca na żadne podwyżki w przyszłości.
Jakie masz plany na przyszłość?
Być może planujesz sprzedaż nieruchomości w niedalekiej przyszłości lub wykupienie udziału w programie rządowym, lub u dewelopera. W takim przypadku nie warto blokować raty na dłuższy okres, ponieważ grozi to potencjalną karą od banku.
Jeśli jednak nie planujesz większych zmian i Twoim celem jest spokojna spłata hipoteki, to masz mocny powód, aby zablokować ratę na dłuższy czas.
Pamiętaj, że istnieją alternatywy dla rat o okresie 2 i 5 lat. Kredyt hipoteczny można zablokować na 3, 7, 10 lat lub na cały okres spłaty kredytu.
Podsumowanie
Mimo optymistycznych prognoz na przyszłość, zwłaszcza ze strony Centralnego Banku Anglii, który zakłada, że inflacja w ostatnim kwartale 2023 roku wyniesie jedynie 4%, należy pamiętać, że prognozy te nie są w 100% wiarygodne. Ostatnie trzy lata pokazały, jak wiele nieprzewidzianych zdarzeń może zachwiać finansami, które wydają się bardzo stabilne.
Jeśli przy remortgage wzrost raty z 2% (typowa rata z 2020 roku) do 4,5% (typowa rata z początku 2023 roku) miał już duży negatywny wpływ na Twoje finanse i nie ma miejsca na dalszy wzrost rat, nie powinieneś decydować się na blokadę dwuletnią, licząc na oszczędności w niedługim czasie. Jedno wydarzenie może spowodować dalszy wzrost rat w niedalekiej przyszłości, a największym zagrożeniem jest obecnie wojna na Ukrainie, która jest nieprzewidywalna.
Jeśli po krótkim okresie zablokowanej raty wyliczyłeś, że jesteś w stanie bez większego wpływu na Twoją obecną sytuację finansową płacić wyższe raty, możesz podjąć ryzyko i zablokować ratę na krótszy okres, mając nadzieję na skorzystanie z lepszych rat w niedalekiej przyszłości. Ważne jest jednak, aby dokładnie przeanalizować swoją sytuację i podejmować decyzje rozważnie.
