Zakładam, że jeśli zainteresował Cię tytuł tego artykułu, to od jakiegoś czasu zgłębiasz tematykę inwestycji i sam inwestujesz nadwyżki gotówkowe. A może zwyczajnie odkładasz na koncie oszczędnościowym i szukasz nowych sposobów na uzyskanie lepszych zysków.
Czytając dalej, poznasz różnego rodzaju zasady balansowania portfela inwestycyjnego. Odniosę się do największych inwestorów naszych czasów i opiszę ich sposób na zarządzanie portfelem finansowym, uwzględniając podział geograficzny, oraz podział na różne klasy nabytków.
Poznasz też kilka ciekawych zasad, takich jak: 20% / 5%, czy zasadę wieku i sposób jak poprzez ich zastosowanie można zrebalansonować portfel. Omówię również portfolio na każdą pogodę (all weather portfolio). A na koniec odpowiem na pytanie: co może pójść nie tak, jeśli 100% Twoich oszczędności ulokowanych jest w jeden rodzaj inwestycji, zamiast rozproszyć je pomiędzy różnymi grupami inwestycyjnymi. Gotowy? Zaczynamy.
Dlaczego nie powinieneś wkładać wszystkich jajek do jednego koszyka
Być może spotkałeś się już z powiedzeniem:
„Nie wkładaj wszystkich jajek do jednego koszyka”.
W odniesieniu do inwestycji i finansów w tym powiedzeniu nie chodzi o nic innego jak minimalizowanie ryzyka, poprzez lokowanie pieniędzy w wielu rodzajach inwestycji.
Przykładem dywersyfikacji w kontekście indywidualnym jest lokowanie nadwyżek finansowych w:
- akcje
- obligacje
- nieruchomości
- kruszce (złoto)
- czy gotówkę
Dodatkowo możesz zagłębić się w temat dywersyfikacji, kupując akcje, które stanowią 20% twoich wszystkich inwestycji. Kupując je, rozdzielaj pod względem: położenia geograficznego, lub kupuj w różnych sektorach. Czyli mówimy o dywersyfikacji w dywersyfikacji.
Z kolei patrząc przez pryzmat rynku nieruchomości, możesz dywersyfikować pod względem typu najmu, lub rodzaju nieruchomości.
Dywersyfikacja z poziomu firmy (jeśli prowadzisz biznes) polega na wnoszeniu nowych produktów lub oferowaniu innych rozwiązań. Przykładem jest firma Microsoft, która poza sprzedażą oprogramowania Windows, dywersyfikuje pomiędzy sektorem gier (xBox), sprzedaje różnego rodzaju oprogramowania dla biznesu (takie jak OneDrive czy office 365).
Rodzaje Portfolio i niektóre z dostępnych reguł inwestowania
Zacznijmy od tego, że Portfolio inwestycyjne możesz dywersyfikować, jak tylko chcesz. Ważne, abyś wiedział: co kupujesz i dlaczego.
Być może czujesz się wyjątkowo dobrze w nieruchomościach i chcesz, aby ta część Twoich inwestycji stanowiła większą część, powiedzmy 40% wszystkich inwestycji w danym momencie. Następne 20% możesz ulokować w akcje, 20% trzymać w gotówce (tą dobrze mieć, gdy pojawią się okazje) i kolejno 20% w złocie jako zabezpieczenie.
Inne rodzaje portfeli inwestycyjnych
Ray Dalio – all weather portfolio
Nie ważne czy na rynkach świeci słońce, czy pada deszcz. To portfolio zaprojektowane zostało przez założyciela funduszu Bridgewater Associates, jednego z najlepszych inwestorów wszech czasów, który dywersyfikuje, aby minimalizować straty i dostarczać skromny, lecz stopniowo wzrastający przychód z inwestycji. Oto jak wygląda portfolio Ray-a Dalio na każdą pogodę.
Skład:
- 30% akcje
- 40% obligacje długoterminowe
- 15% obligacje krótkoterminowe/średnioterminowe
- 7.5% surowce
- 7,5% złoto
Reguła wieku
Na giełdzie reguła ta mówi, że jeśli masz 20 lat, to powinieneś inwestować 20% w obligacje, a 80% w akcje. Następnie, im starszy jesteś, powinieneś redukować ekspozycję na akcje i zwiększać ekspozycję na obligacje. W regule tej chodzi o to, aby z wiekiem zmniejszać ryzykowne inwestycje na rzecz bezpiecznych, zgodnie z tabelą poniżej.
Reguła 20/5
Według tej reguły inwestując w akcje, nie powinieneś nigdy, w jednym momencie, posiadać więcej niż 20% swoich inwestycji w jednym sektorze, i nigdy więcej niż 5% w akcjach jednej firmy.
W ten sposób, gdy cały jeden sektor ucierpi, nie będzie to miało większego wpływu na Twój majątek, niż w jednej piątej. To samo z pojedynczą akcją — jeśli jedna firma nagle upadnie lub zbankrutuje, negatywny wpływ na całe portfolio będzie zminimalizowany.
Dlaczego dywersyfikować
Mam 100% kapitału w nieruchomościach. A co jeśli rynek nieruchomości nie będzie tak lukratywny, jak niegdyś?
Przykładem może być Inwestor, który cały swój kapitał lokuje w nieruchomości i jednocześnie jego strategia, oraz sposób zarządzania nie dopuszcza myśli o spowolnieniu rynku, lub co gorsza — krachu.
Oczywiście inwestor ten może argumentować, że obecnie ma co najmniej 50 chętnych na wynajem danej nieruchomości, a o spowolnieniu rynku nie ma mowy. Niestety nikt nie jest w stanie przewidzieć kryzysu z pełną dokładnością.
Jakie są wiec zagrożenia dla inwestora nieruchomości i jak może to wpłynąć na jego sytuację? Oto kilka z nich:
Niż demograficzny – jeśli inwestor kupuje nieruchomości w UK, w przeszłości mniejsza populacja nie była zagrożeniem. Jednak nie wolno tego czynniku wykluczyć w przyszłości.
Polityka – Jeśli nieodpowiednia partia dojdzie do władzy, istnieje zagrożenie wprowadzenia nowej ustawy, która wpłynie na niekorzyść landlorda.
Załamanie cen nieruchomości – będzie to problematyczne, jeśli inwestor planuje sprzedaż.
Podniesienie stopy procentowej – Kłopotliwe, jeśli nieruchomość kupiona jest w połączeniu z kredytem hipotecznym.
Inni inwestorzy – Jeśli sama inwestycja okaże się lukratywna i zostanie dostrzeżona przez większą grupę inwestorów, okaże się szybko, że przestanie być tak atrakcyjna i ciężej będzie o okazje cenowe.
Spadek w cenach najmów – Jeśli jest wiele dostępnych nieruchomości na wynajem, landlordzi konkurują cenowo w celu pozyskania najemcy.
Przesycenie rynku – to miało miejsce ostatnio w Chinach, gdzie zbudowano zbyt wiele domów i pojawił się problem ze sprzedażą, a tym samym z obsługą długów.
Zagrożeń jest znacznie więcej. Niemniej zależało mi, aby zwrócić Ci uwagę, że jeśli inwestujesz tylko w jeden sposób, to przy odrobinie nieszczęścia, możesz stracić cały majątek.
Dlatego dywersyfikacja inwestycji jest tak istotna.
Co może pójść źle, gdy nie dywersyfikujesz?
W inwestycjach dywersyfikujemy głównie po to, aby zmniejszyć swoje ryzyko. Przykładem może być pandemia Covid, która rozpoczęła się marcu 2020 roku. Wówczas sektory takie jak turystyka czy hotelarstwo bardzo ucierpiały, ale sektor technologiczny, a z nim aplikacje takie jak Zoom, zyskały na wartości.
Przykład — brak dywersyfikacji, rynek nieruchomości.
Wyobraź sobie, że zajmujesz się kupnem i sprzedażą nieruchomości (potocznie — flipowaniem). W pierwszym roku kupiłeś 2 nieruchomości w niskiej cenie, po czym z niewielkim remontem sprzedałeś z dużym profitem. Z uzyskanej ze sprzedaży kwoty, w polaczeniu z twoimi oszczędnościami, w kolejnym roku kupiłeś już 5 nieruchomości, w co zainwestowałeś 100% kapitału (czyli powtórzyłeś to, co zrobiłeś rok wcześniej, ale na wiekszą skalę).
Wyobraź sobie teraz, że w 6 roku powtórzyłeś tę strategię, z tym że podniosłeś sobie poprzeczkę jeszcze bardziej i tym razem zdecydowałeś się wybudować jeden duży blok, mający 76 mieszkań, z planem sprzedaży każdego z osobna.
Z pewnością to był twój najbardziej śmiały ruch, który pochłonął cały kapitał uzyskany z wcześniejszych przedsięwzięć. Ten ruch również miał nie tylko przynieść znaczący profit, ale wybić cię na nowy poziom inwestycyjny — już nie fliper, ale deweloper.
Teraz wyobraź sobie, że banki zwiększają stopy procentowe, przez co liczba udzielanych kredytów hipotecznych drastycznie spada (ludzi nie stać na wyższe raty kredytu hipotecznego). W efekcie nie możesz znaleźć kupców na swoje mieszkania w bloku. Stajesz przed widmem bankructwa, ponieważ aby uzyskać profit, zakładałeś cenę sprzed roku i nie kalkulowałeś 35% spadku w cenach.
Mam nadzieje ze mój punkt w powyższym przykładzie daje jasny obraz, dlaczego warto poważnie się zastanowić nad rozproszeniem inwestycji i zmniejszyć ryzyko utraty całego kapitału.
Rodzaje dywersyfikacji
Segregowanie inwestycji
Dywersyfikując, miej otwarty umysł i przestaw swoje myślenie z lokalnego na globalne. Ważne, aby myśleć o tym, co się dzieje na świecie, a nie tylko w twoim mieście czy kraju.
Miej otwarty umysł i pomyśl, czy trend, który rodzi się w innym kraju, może przejść do reszty świata. Teraz, jeśli już przestawiłeś swój punkt myślenia, zobacz, jak możesz uporządkować swoje inwestycje:
Przyjazne środowisku — jeśli chcesz inwestować w „czyste firmy”, które nie szkodzą środowisku, możesz skupić się na firmach, które nie zajmują się wydobyciem ropy czy węgla; tylko tych zajmujących się energią odnawialną (solary, energia wiatrowa).
Nie krzywdzące zwierząt — unikaj firm, które przeprowadzają eksperymenty na zwierzętach w celu sprawdzenia efektowności leku, lub firmy, które zabijają zwierzęta w celu pozyskania taniego oleju palmowego. Będąc na zakupach, popatrz na tylne etykiety ulubionych produktów i sprawdź, ile z nich zawiera olej palmowy.
Geograficznie – jeśli inwestujesz na giełdzie, to z pewnością kojarzysz New York Stock Exchange i wielkie Amerykańskie korporacje. Inwestowanie geograficzne pozwoli Ci znaleźć firmy poza rynkiem USA, które mogą być niedowartościowane. Czemu nie spojrzeć na kraje takie jak Chiny, Indie, Niemcy, Japonię czy Polskę.
Podział na sektory – Myśląc o sektorach, pomyśl o produktach z różnych grup, które nabywasz codziennie lub co kilka lat. Pomyśl o wszystkich swoich subskrypcjach i o tym, co kupuje kraj, w którym przebywasz. Sektory możesz podzielić na medycynę, technologie, rynek nieruchomosci, produkty spożywcze, przemysł gier komputerowych, surowce, media (gaz, prąd i woda) turystyka, hotelarstwo, kosmetyki, komunikacja, fintech, koncerny produkujące auta, firmy zbrojeniowe, produkcje ubrań, transport, czy firmy szyjące ubrania.
Rodzaje inwestycji – Ziemia, diamenty, obligacje rządowe, konta emerytalne, ETF, Nieruchomości pod wynajem, alkohole, akcje, złoto czy krypto-waluty. Opisałem szerzej w artykule o rodzajach inwestycji.
Cashflow – mowa tu na przykład o firmach, które płacą dywidendy, lub o nieruchomościach, które wynajmujesz w zamian za czynsz. Jeśli wybierzesz akcje firm płacących dywidendy, zacznij od wyszukania informacji na temat arystokratów dywidendowych (firmy, które od lat nieprzerwanie płaca dywidendę swoim udziałowcom).
Growth – Są to firmy, które przechodzą swój renesans i raptownie rozwijają się, otwierając oddziały w nowych krajach, bądź wprowadzając nowe produkty, które notują wysoką sprzedaż. W tej opcji inwestorowi zależy na tym, aby kupić tanio i sprzedaż drogo w relatywnie krótkim czasie.
Value – Są to firmy, które trzymasz długoterminowo, bo wierzysz w długoterminowy prospekt firmy. Te najczęściej mają wyjątkowy unikalny punkt sprzedażowy, którego konkurencyjne firmy nie są w stanie zreplikować. Popularnym przykładem często przytaczanym przez Warrena Buffeta jest Coca Cola.
Rynki rozwinięte / Rynki rozwijające się – inwestycje również możesz posegregować na takie, które mieszczą się w rynkach rozwiniętych takich jak Niemcy, USA, Wielka Brytania, Japonia czy Francja, oraz rynki rozwijające się takie jak Indie, Polska, Chiny, Tajlandia, Indonezja czy Meksyk.
Dywersyfikacja w dywersyfikacji
Wyobraź sobie, że masz całe portfolio, które składa się z 25% w nieruchomościach, 25% w metalach szlachetnych, 25% w akcjach oraz 25% w gotówce.
Teraz skupiając się na 25% całego majątku, który ulokowany jest w nieruchomościach, nie powinienes mieć całych 100% tylko w jednym rejonie (kodzie pocztowym). Banki w UK nazywają to „exposure risk”. W takiej sytuacji zwykle przestają pożyczać.
Wyobraź sobie, że w danym rejonie miasta zamyka się główny pracodawca np.: szpital lub fabryka. Ten czynnik spowoduje nagły spadek cen wszystkich nieruchomości, które znajdują się w pobliżu. Jeśli miałeś wszystkie nieruchomości w tym miejscu, efekt odbije się na nich wszystkich. Podobnie, jeśli w danej dzielnicy wzrośnie odsetek przestępstw, ceny zaczną spadać, ponieważ mało kto będzie chciał mieszkać w niebezpiecznym miejscu.
Jeśli natomiast miałbyś przeznaczyć 25% z głównego portfolio na akcje, te również powinny być zróżnicowane pomiędzy sektory, czy rynki rozwinięte, a rozwijające się.
Kto dywersyfikuje ?
Dywersyfikują niemal wszystkie korporacje, fundusze czy najwięksi inwestorzy. Oto kilka przykładów:
Amazon kupił firmę Whole Foods w 2017 roku za 13.7 miliardów i w 2018 roku firmę Ring za 970 milionów. Początkowo Amazon oferował jedynie ecommerce. Teraz dodatkowo oferuje usługę Prime Video (streaming filmów i seriali), Prime delivery — ekspresowe usługi kurierskie, smart speakers Amazon Alexa, oraz Audible — serwis z audiobookami.
Meta (wcześniejszy Facebook) kupił Instagram za 1 miliard, Oculus za 2 miliardy czy WhatsApp za 19 miliardów.
Microsoft kupił Skype w 2011 roku czy LinkedIn w 2016 roku. Ich najdroższy zakup to nabycie firmy Activision Blizzard za niecałe 70 miliardów. Microsoft, który kiedyś był znany jedynie z Windowsa 95, teraz stał się dostawcą usług biznesowych i rozrywkowych (MS Office, Xbox, OneDrive, Teams) .
Warren Buffet, założyciel funduszu Berkshire Hathaway, posiada w nim (na czas pisania artykułu styczeń 2022) firmy takie jak Amazon, Apple, Coca-Cola, Kraft Heinz, Johnson & Johnson, Procter & Gamble, Visa, Snowflake, Wells Fargo czy Vanguard 500Index Fund ETF.
Podsumowanie
Dywersyfikacja to strategia inwestycyjna, która przede wszystkim pozwala migrować ryzyko. Jej piękno polega na tym, że jeśli w jednym sektorze pojawiają się wysokie spadki, to istnieje szansa, że inny sektor na tym zarobi. Zupełnie jak to było podczas pandemii Covid, w której bardzo ucierpiały firmy transportowe, turystyka i hotelarstwo, ale w tym samym czasie zyskały firmy oferujące rozwiązania dla biznesów, które przenosiły swoich pracowników z biur do domów.
